Cragstan Snappy Camera

Twee kwartjes was de groothandelsprijs van de Snappy Camera in de jaren '60.

De productiekosten lagen nog een stuk lager en ook in het ontwerp was nauwelijks geïnvesteerd. Gemaakt van het goedkoopste plastic leek het eerder op een stuk  speelgoed dan op een camera maar toch was het mogelijk om er foto's mee te maken. Foto's met een heel eigen karakter, dat wel. Het was geen camera voor fotografen die veel belang hechtten aan scherpte. De Snappy gaf een nogal impressionistisch beeld van de werkelijkheid. Maar dat was meteen het sterke punt van deze camera die vooral bekend is geworden onder de naam Diana.

Overigens heeft de camera nog veel meer verschillende namen gehad waaronder Anny, Arrow, Asiana, Banier, Banner, Debonair, Dionne, Dories, Justen, Lina, Megamatic, Merit, Mirage, Panax, Phton 120, Pionier, Raleigh, Reliance, Rosko, Rover, See, Shakeys, Stellar, Windsor, Traceflex, Tru-View, Zip en Zodiac.

De meeste van deze camera's kwamen uit The Great Wall Plastic Factory in Hong Kong maar ook andere fabrieken in China produceerden soortgelijke camera's in meer of minder aangepaste vorm. De Diana camera's van de Lomographic Society vormen de meest recente verschijningsvorm van deze camera. 

Ik kwam de Snappy tegen op een rommelmarkt in originele verpakking met gebruiksaanwijzing en lensdop voor €1. Er zat ook nog een film in, een Agfa Isopan ISS. Iemand had dus aan het eind van de jaren '60 serieus geprobeerd te fotograferen met deze camera. Dat was niet gelukt.

De verpakking beloofde nog heel wat; 'With Instant & Bulb Shutter, Variable Aperture, Distance Ranges". En alles klopte. De sluiter had twee instellingen, B(ulb) voor tijdopnamen en I(nstant) voor momentopnamen. De sluitertijd zou ergens rond 1/125e seconde liggen maar dat was afhankelijk van de kwaliteit van het gebruikte veertje. Er waren 3 diafragma-instellingen, voor mooi, bewolkt of somber weer, globaal F:19, F:13 en F:8. Dit gebeurde met een revolverdiafragma dat als het mee zat midden achter de lens bleef staan.

De camera had drie afstandsinstellingen, 4-6 ft, 6-12 ft en 12 ft-inf(inity) (1,2-1,8m, 1,8-3,6m en 3,6m-oneindig) die ingesteld konden worden door de lens te draaien.

De lens was een zeer eenvoudige meniscus van helder plastic met een brandpunt van ongeveer 65mm. Dat kwam bij een negatiefformaat van 42 x 42 mm op 120-film redelijk overeen met de beeldhoek van een standaardlens. De beeldcirkel van deze lens was net voldoende voor dit formaat, de beeldkwaliteit niet.

Een vorm van scherpte is nog in het midden te vinden, aan de randen wordt alles flink wollig en in de hoeken wordt het beeld gewoon vaag. De hoeken vertonen alle mogelijke lensfouten en lichtafval is aanzienlijk waardoor een stevige vignetering ontstaat.

Alles aan de Snappy camera is zo ontworpen dat het nog net doet wat het moet doen. De sluiter, het diafragma en de lens, het werkt, maar alles beweegt een beetje stug en stroef. Alleen het filmtransport loopt soepel, eigenlijk iets te soepel. Al helpt het soms om de camera wat steviger vast te houden zodat de film wat strakker op het spoeltje komt. Dit voorkomt soms extra lichtvlekken bij het uitnemen van de film. Dit betekent niet dat er helemaal geen lichtvlekken kunnen ontstaan. De camera is niet helemaal lichtdicht, met name aan de onderkant. De krassen die tijdens het fotograferen op de film ontstaan zitten grotendeels naast de negatieven.

Alles bij elkaar is dit dus geen camera waar je technisch perfecte foto's van kan verwachten. Door de beperkte instelmogelijkheden kan je je volledig op het beeld concentreren. De zoeker is goed genoeg om het onderwerp in het midden te zetten en de verder kan je onbevangen fotograferen. De rest is afwachten.

En dan is het best leuk fotograferen met dit ding. De foto's hebben iets impressionistisch, een vaag artistieke weergave van de werkelijkheid. Afhankelijk van het onderwerp kan dat hele aardige resultaten geven.

Natuurlijk kan je dit soort effecten ook bereiken met een telefoon met Instagram, maar als je daar speciaal een iPhone voor moet kopen is dit soort camera een stuk leuker en goedkoper, zelfs als je die via de Lomographic Society koopt.

Een Duitse vertaling.

Ik kwam op internet een Diana-kloon tegen die ik nog niet kende, de Knips.

Leek mij een Duitse vertaling van Snappy en dat klopte. Op de transportknop stond 'Für 6x9 Film'.