zondag 21 augustus 2016

Coronet Twelve-20 (Colour-filter model)



Het was een impulsaankoop op een internetveiling. Drie minuten voor het einde was er €2 geboden. Twee minuten voor het einde bood ik €3. Twee dagen later had ik de camera in huis. Een Coronet Twelve-20 pseudo-reflexcamera.
De typering 'pseudo-reflexcamera' klinkt misschien wel interessant maar praktisch gezien is het gewoon een 6x6 box-camera met een grote zoeker. Van een afstandje lijkt het nog wel een beetje op een twee-oog reflexcamera en het ding heeft ook een leuk klassiek uiterlijk, maar in de praktijk is het gewoon een boxje met beperkte mogelijkheden.

De Coronet Camera Co. uit Birmingham heeft tussen 1926 en 1967 een enorme hoeveelheid goedkope camera's geproduceerd. Veel verschillende box-camera's, een aantal eenvoudige balg-camera's, een aantal camera's van kunststof in ongebruikelijke vormen en formaten, één goedkope 3D-camera en, in het begin van de jaren '50, een serie pseudo-reflexcamera's waarvan de meeste de naam Twelve-20 hadden.
Die naam is waarschijnlijk een verwijzing naar het aantal opnames, twaalf, op één film. Tegelijk is er een overeenkomst met de door Kodak gebruikte naam Six-20, die overigens uitsluitend naar het filmtype, de eigen 620-film, verwees. De Coronet was geschikt voor zowel 120 als 620-film.


Van de Twelve-20 bestonden een aantal versies, de meeste met fixed-focus objectief, twee diafragma's, 16 en 22, en twee sluitertijden, moment en tijdopname. Het colour-filter model onderscheidde zich door een ingebouwd groen-filter in plaats van diafragma 22 en het lensje kende twee standen, 'DIST' en 'NEAR', voor onderwerpen ver weg, verder dan 6 meter, en dichtbij, tussen 2,5 en 6 meter. Daar kwam ik pas achter nadat ik de eerste film al belicht had. In de praktijk is de stand 'NEAR' de meest bruikbare.
Voor onderwerpen tussen 0,9 en 2,5 meter werd een aparte close-up lens aanbevolen. Dat stond op de camera, maar dat lensje zat er niet bij. Was ook niet meer leverbaar. Ik heb wat geïmproviseerd met een te groot voorzetlensje van 1 dioptrie en wat plakband en dat werkte, maar heel erg handig is het niet.


De camera is van dun metaal (blik?) bekleed met imitatie-leer. Twee verchroomde ribbels die rondom de camera lopen hebben niet alleen een decoratieve functie maar geven het geheel ook extra stevigheid. De twee zijkanten zijn zwart geverfd. De linker zijkant is uitneembaar en vormt één geheel met de filmhouder en het filmtransport. Deze zijkant heeft ook een paar groeven die al te veel doorbuigen moeten voorkomen.

Het filmvlak is licht gebogen om beeldveldwelving tegen te gaan. Het lensje is een eenvoudige meniscus met een brandpunt van 80 mm. Er is één diafragma, 16, en een groen-filter voor situaties met veel licht. Dit filter wordt echter afgeraden voor het fotograferen van portretten.
Bij momentopnamen is de belichting nauwelijks te beïnvloeden, de vaste sluitertijd is 1/40e seconde. Alleen de keuze van de filmgevoeligheid is een mogelijkheid om het licht nog enigszins te beheersen. Bij volle zon is ISO 100 al aan de hoge kant.


Voor situaties met weinig licht is er de tijdopname. De camera heeft geen statief-aansluiting dus het is wat improviseren. De camera op een vlakke ondergrond zetten, met één hand stevig op zijn plaats houden en dan de sluiter één, twee of meer seconden open houden. Soms gaat dat goed.


De zoeker is een grote briljantzoeker, een reflexzoeker met een dubbelbol lensje dat het licht opvangt en via een spiegeltje op een horizontaal platbol lensje projecteert. Dat geeft een mooi helder zoekerbeeld, in dit geval van 2,5 x 2,5 cm en dat beeld is ook nog eens redelijk nauwkeurig, al is het gespiegeld. Het beeld is wel een beetje verschoven, er komt links en aan de onderkant minder op het negatief dan de zoeker aan geeft. Bij een echte reflexcamera zou er in de zoeker nog een indicatie voor de afstandsinstelling moeten zijn, maar hier dus niet.
De zoeker heeft ook nog een dekseltje dat, opgeklapt, als een soort lichtschacht functioneert. Op zich dus een heel aardige en bruikbare zoeker.


Bij elkaar is het best een aardige camera, al is de kwaliteit van de foto's matig. In het midden zijn de negatieven nog redelijk scherp, maar naar de hoeken toe vertonen ze alle lensfouten die bij een meniscus-lens horen, waaronder chromatische en sferische aberratie. Bij tegenlicht stuitert het licht alle kanten op, met lichtvlekken en overstraling tot gevolg.
De heldere zoeker is het grootste pluspunt van deze camera, praktisch in het gebruik en het geeft de camera ook de uitstraling van een 'betere' reflexcamera. Dat valt in de praktijk dus tegen. Daar staat tegenover dat de decoratieve waarde van de camera er wel groter door wordt.